آشنایی با فیزیک دبیرستانی
اثر مویینگی (Capillarity): این پدیده بر اثر اختلاف بین اندازه ی نیروی چسبندگی سطحی (دگر چسبی) با چسبندگی بین مولکول های یک مایع (هم چسبی) به وجود می آید. هر گاه قسمتی از یک لوله با قطر کم (لوله مویین) را به طور عمودی وارد یک مایع کنیم با توجه به نوع مایع و اینکه مایع لوله مویین را تر می کند یا نه، مایع در لوله بالا یا پایین می رود. در شکل زیر مشاهده می کنید که آب در لوله مویین بالاتر از سطح مایع داخل ظرف قرار گرفته و جیوه در لوله مویین پایین تر از سطح جیوه داخل ظرف قرار گرفته است.
تقریبا همه در پاسخ به این پرسش که ماده چند حالت دارد، می گویند سه حالت:جامد،مایع،گاز.
ولی چنین نیست گازها در درجه حرارت های بسیار بالا، حالت چهارم ماده را پدید می آورند که پلاسما نامیده می شود.
پلاسما چنانکه شایسته آن است شناخته نشده است، با این حال همه جا می توان آن را یافت. در جهان از ماده ستارگان گرفته تا پرتوهای کیهانی و در اطراف کره خاکی، درون حوزه مغناطیسی زمین و در نگاهی عامیانه تر حتی در آتش حالت پلاسما وجود دارد.
هر ماده از ذره‌های بسیار کوچکی بنام مولکول تشکیل شده است، این مولکولها به هم چسبیده نیستند و فاصله نسبتاً بزرگی بین آنها وجود دارد. مولکولها همیشه در حال حرکتند و بر هم نیرو وارد می‌کنند. یونانیان باستان ، عالم را متشکل از چهار عنصر آتش ، خاک ، آب و هوا می‌دانستند. امروزه دانشمندان به کمک این عناصر ، تمام اجزای تشکیل دهنده جهان را آن طور که هست ، توضیح می‌دهند. آتش بیانگر انرژی بوده و سه عنصر دیگر نشان دهنده سه حالت از ماده جامد ، مایع و گاز می‌باشند. بر طبق این تقسیم بندی ، مواد جامد دارای شکل و ابعاد مشخصی بوده و همچنین جرم ، حجم و وزن مشخصی دارند.
دریافت
این فصل از کتاب به بررسی ویژگی های فیزیکی مواد میپردازد.
در آغاز فصل سوم با تصویری روبرو میشویم که پرسشی در رابطه با دلیل قطره های ریز و درشت آب روی گلبرگ ها مطرح میکند و قصد ایجاد اشتیاق برای ادامه ی این فصل را در دانش آموز دارد، هر چند تصویر غیر مرتبطی با این فصل نیست و به بخش نیروهای بین مولکولی اشاره دارد ولی بهتر بود تصویری از بخش های دیگر فصل مطرح میشد. با توجه به این که بخش اعظم و مهم فصل درباره ی فشار و محاسبه ی فشار در شاره هاست خیلی بهتر میشد که تصویری مرتبط با فشار یا تصویر یک فشارسنج در ابتدای فصل قرار گیرد.
کتاب فیزیک سال دهم از مجموع پنج فصل با عنوان های فیزیک و اندازه گیری - کار،انرژی و توان - ویژگی های فیزیکی مواد - دما و گرما – ترمودینامیک در قالب 180 صفحه تشکیل شده است.
محتوا:
محتوا عبارت است از مجموعه مفاهیم ، مهارتها و گرایشهایی که از سوی برنامه ریزان انتخاب و سازماندهی می شود در عین حال محتوا آثار حاصل از فعالیتهای یاددهی ـ یادگیری معلم و شاگرد را نیز در برمی گیرد .
محتوا ، ممکن است به صورت متون و کتب درسی تدوین شود رایج ترین شکل محتوای مکتوب ، همان کتابهای درسی است .
محتوا ممکن است به صورت شفاهی باشد مانند توضیحات معلم در تدریس در مجموع می توان محتوا را معادل برنامه درسی فرض نمود زیرا حقایق خاص ، عقاید ، اصول ، مسائل و موارد مختلف دیگر معمولا در یک درس خاص گنجانده می شود.